Η δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω Κωνσταντίνα Λεκκάκου, των γνωστών δικηγορικών γραφείων «Lekkakou & Associates», περιγράφει στο περιοδικό Greek Hotelier τις σημαντικές εξελίξεις στον τομέα των τουριστικών επιχειρήσεων και των οφειλών τους. Αναλύει τις πρόσφατες δικαστικές αποφάσεις και τις εξωδικαστικές ρυθμίσεις που έχουν βοηθήσει πολλούς ξενοδόχους να διευθετήσουν τις οικονομικές τους υποχρεώσεις, παρουσιάζοντας παράλληλα τις επενδύσεις που επιτυγχάνονται στον τουριστικό τομέα, ενισχύοντας τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων.
Συνέντευξη στην Ελένη Σαραντάκη
Είναι γνωστό, ότι εκπροσωπείτε νομικά πολλούς ιδιοκτήτες ξενοδοχείων. Τι έχει αλλάξει, όσον αφορά τις οφειλές, που φέρουν τουριστικές επιχειρήσεις;
Η Ελλάδα βασίζει ένα μεγάλο ποσοστό των εσόδων της στον τουρισμό. Οι τουριστικές επιχειρήσεις στη χώρα μας είναι χιλιάδες, με τους περισσότερους ιδιοκτήτες αυτών να έχουν υπογράψει, κατά το παρελθόν, ως εγγυητές, δανειακές συμβάσεις, προκειμένου να δημιουργήσουν τον κατάλληλο χώρο φιλοξενίας. Η ιστορία της κρίσης δημιούργησε τα γνωστά οικονομικά προβλήματα σε κάθε τομέα και ειδικά στον τουρισμό. Πολλοί ξενοδόχοι έβαλαν «λουκέτο» στις επιχειρήσεις τους. Ωστόσο, υφίστανται και αυτοί, οι οποίοι, παρά τις αντιξοότητες, συνεχίζουν τη λειτουργία τους, έχοντας βάλει ως στόχο ή έχοντας ήδη διευθετήσει τις δανειακές τους υποχρεώσεις. Τους τελευταίους μήνες, οι δικαστικές αποφάσεις έχουν αυξηθεί κατά πολύ και αρκετοί επιχειρηματίες δικαιώνονται, αξιοποιώντας επιτέλους την ευκαιρία να επιστρέψουν στην κανονικότητα. Αυτή επανέρχεται, μέσω των εξωδικαστικών ρυθμίσεων, που επιτυγχάνει ο Δικηγορικός Οίκος «Lekkakou & Associates – Law Firm» με τις τράπεζες και τα funds, αλλά και μέσω των επενδύσεων, οι οποίες ολοένα και πολλαπλασιάζονται στον συγκεκριμένο χώρο.
Τι είδους επενδύσεις πραγματοποιούνται και πώς αυτές λειτουργούν σωτήρια για τα ξενοδοχεία;
Καταρχάς, να επισημάνω, ότι δεν αναφερόμαστε μόνο σε μεγάλα ξενοδοχειακά συγκροτήματα. Στις επενδύσεις συμπεριλαμβάνονται και μικρότερες τουριστικές επιχειρήσεις, καθώς ο τουρισμός γενικότερα αποτελεί τον μεγαλύτερο πόλο έλξης των επενδυτών. Οι επενδύσεις μπορεί να πραγματοποιούνται από funds του εξωτερικού ή και εγχώριων, που στοχεύουν στην αναβάθμιση των τουριστικών μονάδων, με στόχο την αύξηση των εσόδων τους και την εμπορική εκμετάλλευση μέρους αυτών. Ο ρόλος των επενδύσεων βοηθάει τους ιδιοκτήτες των τουριστικών μονάδων να εξυγιανθούν οικονομικά και να επαναφέρουν τη βιωσιμότητα της επιχείρησης, αποκτώντας επί της ουσίας, έναν άτυπο συνεργάτη, ο οποίος θα τους χρηματοδοτήσει με ευνοϊκότατους όρους, που ουδεμία σχέση έχουν με αυτούς των τραπεζών.
Έγινε πρόσφατα κάποια αντίστοιχη επένδυση σε επιχείρηση εντολέα σας;
Εδώ και περίπου ένα έτος, ο δικηγορικός μας οίκος, εκπροσωπώντας δεκάδες επιχειρηματίες, έχει επιτύχει να εκδώσει συνεχείς δεκτές αποφάσεις υπέρ τους, στα δικαστήρια όλης της Ελλάδος. Όλες αυτές οι δικαστικές αποφάσεις κατά των funds, έχουν αποτελέσει αρωγό για την επίτευξη συμφωνιών επενδύσεων σε τουριστικές επιχειρήσεις εντολέων μας. Πέραν των δικηγόρων μας, οι οποίοι χειρίζονται το δικαστικό σκέλος, διαθέτουμε και εξειδικευμένους διαμεσολαβητές, που αναλαμβάνουν την εξεύρεση λύσης με τις εταιρείες διαχείρισης, αλλά και την επίτευξη συμφωνίας με τα επενδυτικά funds. Παράδειγμα αποτελεί γνωστό ξενοδοχείο σε νησί της χώρας, στο οποίο επενδύθηκε ποσό από τρίτο φορέα, για την αναβάθμισή του, ταυτόχρονα με τη διευθέτηση των οφειλών, που έφεραν οι ιδιοκτήτες του προς τους πιστωτές τους. Και όλη αυτή η διαπραγμάτευση σημειώθηκε, χάρη στις δεκτές δικαστικές αποφάσεις, που απέτρεπαν παράλληλα ενδεχόμενους πλειστηριασμούς και βίαιες εκποιήσεις του τουριστικού ακινήτου.
Τι είδους δικαστικές αποφάσεις εκδίδονται, χάρη στη συνδρομή σας, αλλά και με ποιον τρόπο σημειώνονται ρυθμίσεις, κατ’ αυτόν τον τρόπο;
Ως νομική εταιρεία, η οποία τάσσεται με το δίκαιο των χιλιάδων δανειοληπτών της Ελλάδος, ελέγχουμε όλες τις διαδικασίες, που έχουν πραγματοποιήσει τα funds και οι εταιρείες διαχείρισης. Τα μεν, για την αγορά των δανειακών απαιτήσεων από την τράπεζα και τα δε, για τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης, που εφαρμόζουν εις βάρος των οφειλετών. Ως επί το πλείστον, παρατηρούνται παράνομες ενέργειες από τα αλλοδαπά funds και ο δικηγορικός μας οίκος, ακόμα και… στο παρά πέντε, έχει καταφέρει να ακυρώσει πλειστηριασμούς ακίνητης περιουσίας και επιχειρήσεων, αλλά και διαταγές πληρωμής, οι οποίες έχουν εκδοθεί, χωρίς όμως να δικαιολογούνται νομικά. Χάρη σε όλες αυτές τις αποφάσεις οδηγούμαστε στις ρυθμίσεις, που είναι και ο στόχος κάθε οφειλέτη άλλωστε. Και αυτές επιτυγχάνονται, είτε με διμερείς διαπραγματεύσεις, είτε με την αίτηση στην πλατφόρμα του εξωδικαστικού μηχανισμού, ενώ, πολλές φορές, ο συνδυασμός και των δύο εξωδικαστικών αυτών δυνατοτήτων ασκεί πίεση στους πιστωτές και τους αναγκάζει να επιταχύνουν τη ρύθμιση, με ευνοϊκούς όρους και για τις δύο πλευρές.
Όσον αφορά λοιπούς οφειλέτες, εκτός των επιχειρηματιών, αναμένουμε άμεσα εξελίξεις, που θα μειώσουν τα ποσοστά των «κόκκινων δανείων»;
Καθώς τα funds, τα οποία ανέλαβαν τις δανειακές απαιτήσεις των τραπεζών, έχουν οδηγηθεί σε «αδιέξοδο» και τα ποσοστά των «κόκκινων δανείων» παραμένουν υψηλά, αναμένεται να έχουμε θετική έκβαση σε κάποια συγκεκριμένου είδους δάνεια. Αρχικά, αφορούν αυτά, των οποίων οι κάτοχοι είναι στον Ν.3869/2010, δηλαδή τον γνωστό, σε όλους μας, «Νόμο Κατσέλη». Τον περασμένο Φεβρουάριο συζητήθηκε στον Άρειο Πάγο, αν ο τόκος πρέπει να υπολογίζεται με βάση τη μηνιαία δόση, που έχει οριστεί ή επί του συνολικού ποσού οφειλής. Η απόφαση αναμένεται με αγωνία από εκατοντάδες δανειολήπτες, με την ελπίδα, πως ο τόκος τελικά θα υπολογίζεται επί της μηνιαίας δόσης, αφού, σε διαφορετική περίπτωση, η δόση… θα εκτιναχτεί. Επιπλέον, έχουμε και τα δάνεια, τα οποία δόθηκαν σε ισοτιμία ελβετικού φράγκου, πριν από περίπου δύο δεκαετίες. Οι οφειλέτες των εν λόγω δανείων, δυστυχώς, μέχρι σήμερα δεν έχουν καταφέρει να τα αποπληρώσουν, αφού η ισοτιμία του ελβετικού νομίσματος «έπεσε» και έφτασε να διαμορφώνεται σχεδόν στο 1 προς 1 με το ευρώ. Και εδώ, όπως ακούγεται και από επίσημα κυβερνητικά χείλη τελευταία, αναμένεται να έχουμε εξελίξεις, με το πιθανότερο σενάριο να αποτελεί «κούρεμα» της οφειλής και μετατροπής της σε ευρώ, προκειμένου να βρεθεί μια βιώσιμη ρύθμιση και να μπει ένα «τέλος» στην αποπληρωμή της. Τέλος, με νέο νομοσχέδιο της κυβέρνησης, αναμένονται βελτιώσεις στον εξωδικαστικό μηχανισμό, με κυριότερη αυτή, που αφορά τον διπλασιασμό των εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων. Εν ολίγοις, παρατηρούμε, πως υπάρχει κινητικότητα για βελτιωτικές νομοθετικές παρεμβάσεις, οι οποίες θα δικαιώνουν, μετά από ένα τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, τους αγώνες των οφειλετών, χωρίς πλέον να χρειάζεται να καταφεύγουν σε δαπανηρούς και πολύμηνους δικαστικούς αγώνες.
