Δημήτρης Ποτηρόπουλος
Αρχιτέκτονας, επικεφαλής του γραφείου Potiropoulos+Partners
Το γραφείο Potiropoulos+Partners ιδρύθηκε το 1989 και σήμερα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα αρχιτεκτονικά γραφεία αιχμής στην Ελλάδα, με διεθνή παρουσία. Ο κ. Δημήτρης Ποτηρόπουλος μίλησε στο Greek Hotelier News για τις τάσεις που θα κυριαρχήσουν τα επόμενα χρόνια στον τομέα της πολυτελούς φιλοξενίας αλλά και για τα μεγάλα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη αυτή την περίοδο.
Ο τουρισμός πολυτελείας παρουσιάζει υψηλή προστιθέμενη αξία στο τουριστικό προϊόν και φαίνεται να αποκτάει ακόμη μεγαλύτερη δυναμική στην -μετά κορονοϊό- εποχή. Ποιες πιστεύετε ότι είναι οι τάσεις που θα κυριαρχήσουν τα επόμενα χρόνια στον τομέα της πολυτελούς φιλοξενίας;
Το ενδιαφέρον των αγοραστών σήμερα στρέφεται κυρίως σε high end συγκροτήματα παραθεριστικών κατοικιών, που όμως δεν ακολουθούν έναν τυποποιημένο σχεδιασμό, αλλά η κάθε κατοικία διατηρεί την μορφολογική της αυτοτέλεια, και επομένως την επιθυμητή αρχιτεκτονική ποικιλία και αισθητική διαφοροποίηση αποφεύγοντας την μονότονη επανάληψη. Παράλληλα, υπάρχει και εκείνο το κοινό που επιλέγει μεμονωμένες βίλες στους πιο κοσμοπολίτικους προορισμούς. Αντίστοιχη είναι η τάση που διαμορφώνεται στις ξενοδοχειακές και τουριστικές μονάδες, ανεξαρτήτως μεγέθους. Πέρα όμως από τον «τουρισμό πολυτελείας», όπως το αναφέρετε στην ερώτησή σας, θα πρέπει να μας απασχολήσουν και οι τελευταίες εξελίξεις στον ευρύτερο χώρο του τουρισμού, που προσεγγίζουν με πιο εναλλακτικό τρόπο την ταξιδιωτική εμπειρία.
Όπως ήταν αναμενόμενο, νέες ταξιδιωτικές τάσεις εμφανίστηκαν εξαιτίας της πανδημίας, με αποτέλεσμα οι ξενοδόχοι να καλούνται να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες. Είναι έτοιμος, πιστεύετε, ο ξενοδοχειακός κλάδος της χώρας να ανταποκριθεί σε νέα μοντέλα τουρισμού, όπως το slow living και το natural living;
Ακριβώς αυτό εννοούσα στο τέλος της προηγούμενης απάντησής μου. Η νέα τάση που διαμορφώνεται τα τελευταία χρόνια στην παγκόσμια τουριστική αγορά είναι ο βιωματικός τουρισμός, που έχει στόχο να εξασφαλίζει εκείνες τις εμπειρίες στους ταξιδιώτες που θα τους επιτρέψουν να γνωρίσουν σε βάθος και με συμμετοχικό τρόπο τον πολιτισμό, την κουλτούρα, την ιστορία και την γλώσσα του προορισμού που επισκέπτονται. Ο σημερινός ταξιδιώτης επιδιώκει να βιώσει τον τόπο που επέλεξε μέσα από αυθεντικές εμπειρίες ζωής, συμμετέχοντας ουσιαστικά στην καθημερινότητά του και όχι «εγκλωβισμένος» σε ένα αποστειρωμένο περιβάλλον. Η αναζήτηση αυτή προσδιορίζεται ως «Experiential Tourism» και δηλώνει ένα ιδιαίτερα ευρύ πεδίο που περιλαμβάνει διάφορες μορφές τουρισμού, όπως: τον πολιτιστικό τουρισμό, τον οικοτουρισμό, τις δράσεις στην φύση, επίσης τον γαστρονομικό τουρισμό, τον εκπαιδευτικό τουρισμό, τον εναλλακτικό τουρισμό, κ.α. Μέρος αυτής της τάσης αποτελούν το slow living και το natural living. Κοινό χαρακτηριστικό τους είναι ότι αναφέρονται σε δραστηριότητες εναλλακτικού χαρακτήρα, πέρα από τις συνηθισμένες, φιλικές προς το φυσικό περιβάλλον, που χαρακτηρίζονται από σεβασμό προς τo ιδίωμα του κάθε τόπου. Στην σύγχρονη αυτή εξέλιξη θα πρέπει να ανταποκριθεί και η χώρα μας, αναθεωρώντας σε μεγάλο βαθμό τις μέχρι σήμερα πολιτικές της στον τουριστικό κλάδο, αλλά και πέρα από αυτόν, στην χωροταξική, πολεοδομική και αρχιτεκτονική προσέγγιση, και επίσης στο είδος και στην κλίμακα των αναπτύξεων που προγραμματίζονται.
Αυτή την περίοδο δημιουργείτε μεγάλα projects στην ευρύτερη περιοχή της «Αθηναϊκής Ριβιέρας». Ποιες είναι οι αρχιτεκτονικές τάσεις που χαρακτηρίζουν αυτά τα έργα και σε ποια κοινά απευθύνονται;
Είναι γνωστό ότι κατά μήκος της λεγόμενης «Αθηναϊκής Ριβιέρας» σχεδιάζονται και κτίζονται αυτή την στιγμή projects, που για να το πούμε απλά, είναι σαφώς πάνω από τον μέσο όρο, τόσο από άποψη σύλληψης, δηλαδή αρχιτεκτονικής «ιδέας», όσο και κατασκευαστικής ποιότητας, ή «πολυτέλειας» αν θέλετε, παρόλο που δεν μου αρέσει ο όρος αυτός. Αντίστοιχα είναι και τα κοινά στα οποία απευθύνονται. Οι όποιες εξαιρέσεις –διότι εξαιρέσεις αποτελούν τα συγκεκριμένα έργα– δεν επαρκούν όμως για να επαναπροσδιορίσουν ποιοτικά την εικόνα της ευρύτερης παράκτιας περιοχής της Αθήνας. Λείπει από την Αττική ακτογραμμή ένα δίκτυο ισχυρών τοπόσημων και ελκυστικών θεματικών ενοτήτων, πέρα από τις απούσες υποδομές, που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως κοινωνικοί πυκνωτές, αλλά και ως εφαλτήρια μελλοντικών αναπτύξεων. Η παράκτια περιοχή της ελληνικής πρωτεύουσας δίνει σήμερα την εικόνα μιας «διάσπαρτης» ζώνης με άναρχη συσσώρευση κτισμάτων, και ενδιάμεσες νησίδες πρασίνου ή χέρσων εκτάσεων. Αυτό που προκύπτει δεν συνιστά ούτε «πόλη» ούτε όμως «φύση» – μοναδική εξαίρεση αποτελεί το «Ελληνικό». Τα χρόνια προβλήματα της παραλιακής Αττικής δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με τις συνήθεις πυροσβεστικές ρυθμίσεις. Είναι προφανής η ανάγκη ενός δομημένου χωροταξικού/πολεοδομικού σχεδιασμού για την ευρύτερη αυτή ενότητα, και συνολικά για το πολεοδομικό συγκρότημα της Αθήνας, προκειμένου, πέρα από την αναβάθμιση της λεγόμενης «Αθηναϊκής Ριβιέρας», η πόλη να μπορέσει να ανοιχτεί στον Αργοσαρωνικό, στις γύρω θάλασσες και στα κοντινά νησιά. Ο συνδετικός κρίκος αυτής της τόσο κρίσιμης οργανικής ένωσης είναι το παράκτιο μέτωπο, τον συγκεκριμένο σκοπό πρέπει να εξυπηρετήσει, και μέσω αυτού θα επιτευχθεί ο εξωραϊσμός και η αναβάθμισή του.
Το Επιχειρηματικό Πάρκο Σπάτων αποτελεί μια πολυσύνθετη υποδομή που δημιουργήσατε για τη φαρμακευτική εταιρεία ELPEN Α.Ε. Πείτε μας δύο λόγια γι’ αυτό το έργο.
Το “Project X”, όπως το έχουμε ονομάσει, αποτελεί σημαντική επένδυση της ELPEN Α.Ε. σε σχέση με τους μελλοντικούς της στόχους, μία από τις μεγαλύτερες φαρμακοβιομηχανίες της Ελλάδας με περισσότερα από 50 χρόνια δραστηριότητα στην ανάπτυξη και παραγωγή υψηλής ποιότητας πρωτότυπων και γενόσημων φαρμάκων, αλλά και με μέγιστη συμβολή στους τομείς της έρευνας και της εκπαίδευσης. Για να περάσουμε στην αρχιτεκτονική «ιδέα», βασική συνθετική επιλογή αποτέλεσε η επινόηση χειρονομιών που αντιμετωπίζουν το συγκρότημα όχι στενά ως λειτουργία, αλλά σαν ένα σύνολο πολλαπλών εμπειριών. Το Ερευνητικό, Εκπαιδευτικό, Συνεδριακό και Αθλητικό Κέντρο της ELPEN δίνει την ευκαιρία να εξεταστούν σχέσεις που εισάγονται στον σχεδιασμό από άλλες, πιο «ελαστικές» μορφές οργάνωσης. Πρόκειται για μια αρχιτεκτονική γλώσσα που υπερβαίνει την καθιερωμένη προσέγγιση του «τυπικού κτιριολογικού αντικειμένου», διαπραγματευόμενη με τις θεμελιώδεις έννοιες της «ευελιξίας» και της «διάδρασης». Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η μίξη των χρήσεων, αφενός των ενοτήτων του Ερευνητικού και Εκπαιδευτικού –που είθισται να συνυπάρχουν– αφετέρου του Συνεδριακού, και ειδικότερα του Αθλητικού, που εισάγουν μια διαφορετική αντίληψη ως προς την προγραμματική ποικιλία. Ώστε να δημιουργηθεί μια εγκατάσταση σύγχρονη και λειτουργικά σύμμεικτη, όπου οι άνθρωποι θα εργάζονται, θα οργανώνουν εκδηλώσεις, θα αθλούνται και θα περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους. Η χωρική εμπειρία ολοκληρώνεται μέσα από την διαδραστική σχέση που αναπτύσσουν οι χρήστες με τις εγκαταστάσεις του συγκροτήματος, αλλά και μεταξύ τους, είτε κατά την ώρα της δουλειάς τους, είτε παρακολουθώντας πολιτιστικά δρώμενα ή έναν αγώνα ποδοσφαίρου, ή ακόμη πίνοντας απλά ένα φλιτζάνι καφέ.